درآمدی بر مبانی کلامی تفسیر علمی قرآن کریم

Authors

بهاره مظاهری طهرانی

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه مذاهب اسلامی پژوهشگر پژوهشکده اعجاز قرآن دانشگاه شهید بهشتی عباس مصلایی پور

دانشیار دانشگاه امام صادق ع فرزانه روحانی مشهدی

استادیار دانشگاه شهید بهشتی

abstract

خداوند متعال در آیات متعددی از قرآن کریم به انواع مختلفی از پدیده های طبیعی اشاره کرده و به طور صریح یا غیرصریح برخی از ویژگی های آنها را توصیف می نماید. این امر لزوم اهتمام ویژه به روش تفسیر علمی و تبیین و تنقیح مبانی آن را نشان می دهد. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که برای ارائه هرگونه استنباط علمی صحیح از آیات قرآن می بایست مبانی کلامی خاصی را مد نظر قرار داد. البته این مبانی کلامی تنها مختص به تفسیر علمی نیستند و در سایر روش های تفسیری نیز موضوعیت دارند، ولی نسبت دادن آنها به تفسیر علمی به دلیل نقش اساسی و تعیین کننده ای است که در این روش تفسیری دارند، به گونه ای که کاربست یا خدشه در آنها به صورت نظری در اعتبار تفسیر علمی یا به صورت عملی در نحوه تفسیر علمی و مصادیق آن اثرگذار است. این پژوهش نشان می دهد که مهمترین مبانی کلامی دخیل در تفسیر علمی عبارتند از: ترکیبی و چندساحتی بودن زبان قرآن؛ واقع نمایی و عدم راهیابی باطل به قرآن؛ جاودانگی و فراعصری بودن قرآن؛ چندمعنایی و چندلایه بودن معانی قرآن؛ حکیمانه بودن کلام، افعال، اوامر و نواهی الهی؛ ضرورت وجود اسباب در اداره و انجام امور توسط خداوند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مبانی اختصاصی تفسیر علمی از قرآن کریم

تفسیر علمی یکی از روش‌های تفسیری درازدامنی است که در دوره معاصر به یک جریان تفسیری جدی با نگاشته‌های متعدد تبدیل شده است. این جریان تفسیری، همواره موافقان و مخالفان سرسختی داشته است که از جهات گوناگون بر استواری یا نااستواری آن پای فشرده‌اند، اما در این نزاع هر یک از طرفین کمتر به مبانی توجه داشته‌اند. در این مقاله شش مبنای اختصاصی مفسران علمی شناسایی شده است. مفسران علمی به اشتراک قلمرو علم و ...

full text

مبانی ادبی ـ کلامی سید مرتضی در تفسیر قرآن کریم

از جملۀ عالمان نامدار شیعی در سدۀ 4ـ5ق، سید مرتضی است. گر چه وی را بیشتر به عنوان یک فقیه، متکلم، و ادیب برجسته می‌شناسند، با مروری بر محتوای آثار مختلف وی آشکار می‌شود که در تفسیر قرآن کریم نیز، شیوه‌ای مخصوص به خود داشته، که شایان توجه و مطالعه است. در این مطالعه کوشش خواهد شد با مروری بر زندگی و آثار سید مرتضی، نخست با جایگاه مطالعات قرآنی در آثار وی آشنا شویم و آن گاه با مطالعۀ موردی نمونه‌...

full text

مبانی اختصاصی تفسیر علمی از قرآن کریم

تفسیر علمی یکی از روش های تفسیری درازدامنی است که در دوره معاصر به یک جریان تفسیری جدی با نگاشته های متعدد تبدیل شده است. این جریان تفسیری، همواره موافقان و مخالفان سرسختی داشته است که از جهات گوناگون بر استواری یا نااستواری آن پای فشرده اند، اما در این نزاع هر یک از طرفین کمتر به مبانی توجه داشته اند. در این مقاله شش مبنای اختصاصی مفسران علمی شناسایی شده است. مفسران علمی به اشتراک قلمرو علم و ...

full text

تفسیر علمی قرآن کریم

آیا قرآن مشتمل برهمه‌ی علوم و وظیفه‌ی مفسّر استخراج آنها ازقرآن است؟ در پاسخ به این پرسش سه دیدگاه مطرح شده است. برخی قرآن را حاوی همه‌ی علوم اعمِّ از تجربی، عقلی، اخلاقی و ... دانسته‌اند. از این منظر باید کوشید و این علوم را از قرآن استخراج نمود. براین اساس، برخی کوشیده اند دستاوردها‌ی علوم گوناگون را با مضامین آیات قرآنی تطبیق دهند. دسته­ای دیگر بر این باورند که قرآن کتاب هدایت، تربیت و به ک...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
آینه معرفت

جلد ۱۶، شماره ۴۸، صفحات ۲۵-۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023